Sanatta Manevilik Üstüne: Tevfik Turan, 2011

Rus ressam Kandinski’nin Sanatta Manevilik Üstüne adlı kitabının Tevfik Turan’a ait çevirisi ilk kez 1993 yılında yayımlanmıştı. Tevfik Turan, kitabın Haylaz Sanat Yayıncılık tarafından yapılan yeniden basımı için, Nazan İpşiroğlu’nun çeviri hakkındaki değerlendirmesine yanıt veren bir önsöz yazdı. Bu önsöze ve değerlendirmeye yer veriyoruz.

Read More

İnsan Harası: Emine Bogenç Demirel, 2010

Fransız yazar Louis-Charles Royer’in Haras Humain adlı romanının, Emine Bogenç Demirel’in imzasını taşıyan yeni bir çevirisi “İnsan Harası: Hitler’in Kızları” (2010) adıyla Delta Yayınevi tarafından yayımlandı. Çevirmenin romanın çeviri ve yayım tarihini de içeren arkasözüne yer veriyoruz.

Read More

Ortak Kuran Çevirisi ve Önsözü

Sabah gazetesi bir Kuran-ı Kerim çevirisi dağıttı. Diyanet Vakfı’nın bir araya getirdiği bir heyet tarafından yapılmış olan çeviri üzerindeki bilgiye göre dördüncü basım. Bu çevirinin daha önceki basımları da Sabah gazetesi tarafından yapılmıştı. Bu yeni basımda (dördüncü basım, Ağustos 2009, 620.000 adet) daha önceki baskılarda yer alan önsöze yine yer verilmiş, fakat bazı paragraflar çıkarılmış.

Read More

Tasavvuf Sözlüğü: Ergun Kocabıyık, 2008

Yazılı Yüz, Aynadaki Narkissos gibi edebi çalışmaların yazarı ve Annemarie Schimmel’den Mircae Eliade’ye dek birçok yazarın editörlüğünü yapmış olan Ergun Kocabıyık, uzun yıllardır çalıştığı tasavvuf alanında, Tasavvuf Sözlüğü adıyla İngilizce-Türkçe karşılıklı bir sözlük hazırladı. Kitap Anahtar Kitaplar tarafından, 2008 yılı başında yayımlandı. Tasavvuf alanındaki çeviri ve telif eserlerdeki terim karışıklığına belli bir düzen getirmeye yönelik bu çalışma, çevirmenler için vazgeçilmez bir kaynak olma özelliğini taşıyor. Aşağıda Kocabıyık’ın türünün ilk örneği olan bu sözlük için yazdığı önsöz yer alıyor. ÖNSÖZ Dil aslandır, yatar eşikte Kutadgu Bilig Annemarie Schimmel’in Mystical Dimensions of Islam isim­li eserini Türkçeye çevi­rir­ken (İslamın Mistik Boyutları, Ka­bal­cı, 2001, 2004) İngilizce ve Türkçe tasavvuf te­rimle­rini içe­ren bir sözlüğün eksikliğini fazlasıyla hissetmiş, bu ko­nu­da daha önce bir ça­lışmanın ya­pılmamış olması beni bir hay­li şaşırtmıştı. Sonraki yıllarda da ta­savvuf konulu pek çok çe­viri metnin editörlüğünü yaptım. Bunların ço­ğunda tasav­vuf ter­minolojisinin ve kelime da­ğarının yete­rince bi­linmemesinden kaynaklanan eksiklik­lere tanık ol­dum, hâ­lâ da olmaya devam ediyorum. Tasavvuf müdevvenâtını bilmeden yapılan çevirilerin, met­nin tasavvufi kelime örgü­sünü, terimsel ya­pısını or­ta­dan kaldırdığına dolayısıyla met­nin Türkçede yeni­den doğ­ru bir şekilde kurulmasına imkân vermediğine şahit oldum. En ba­sit ör­nek­le an­lat­mak ge­rekirse, Batılı bir kaynaktan ya­pıl­­mış pek çok çeviride konu tasav­vuf­ken, “tasavvuf” veya “mu­ta­savvıf” ke­li­mesine neredeyse hiç rastlayamazsınız, onla­rın yerini “sûfizm” ve “mistik” veya “sûfi” almıştır. Trust in God‘ı “Al­lah’a güven” diye çevi­ren çe­vir­menlerin metin­leri “tevek­kül” kelimesinden mahrum­dur. Bir başka örnekte gereksiz bir Türkçeleş­tirme gayretiyle “vahdet-i vücûd”un “varoluşsal birlik” diye çev­rildiğini görüyoruz. Ör­nekler çoğaltılabilir. Bu mütevazı sözlüğü hazırlamamın temel nedeni yuka­rıda ifade etmeye çalıştı­ğım tür­den eksikliklerin giderilme­sine bir kat­­kıda bulunmak. Sözlük temelde, İngi­lizce ola­rak ya­yım­lan­mış tasavvufla ilgili bazı klasik eserlerin taran­ma­sıyla oluş­tu­rulmuş­tur. Hedefim öncelikle çevir­menlerin, redak­tör­lerin, editörlerin ve uzman okurların kullanabi­leceği bir baş­vuru kay­nağı oluşturmak­tır. Bu yüz­den de bu sözlük sadece terimleri değil, tasavvuf ko­nulu metinlerde karşımıza çıkan kelime dağarını da içeriyor. Elbette bu konuda sözlüğün eksiksiz olduğunu söyleyemem; ancak büyük ölçüde işe yarayacağını umuyo­rum. Şunu da belirtmek gerek, bu söz­lük dikkatli bir şekilde kullanılmalıdır, zira keli­meler amaç­ladıkları karşılıkları İngilizcede ne ölçüde karşılayıp karşıla­ma­dıkları tartışıl­madan sözlüğe alın­mıştır. Bundaki amacım, İngilizcede tasavvuf te­rim­lerine ne çeşit­lilikte karşılık üretildiğinin de görül­me­sini sağ­lamak. Bazı maddeler alıntılanmış cümlelerle örneklenmiştir. Örnek cümleler çift tırnak içinde ve italiktir. Bu yüzden alıntılanmış cümlelerdeki ita­likler düz ka­rakterle ya­zılmıştır. Söz­lü­ğün İngilizce-Türkçe bölümünde, kelimelerin kar­şı­lık­la­rı­nın yanında der­lendiği kaynağın kısaltması ve sayfa numarası belirtilmiştir. (/) işaretiyle birbirinden ay­rıl­mış çift rakamlı göndermelerde, örneğin [K1/47]’de baş­taki harf veya harfler kaynak eserin kısaltma­sını, eğik çizgiden önceki ra­kam eserin İngilizcesindeki sayfa numa­rasını, sonraki rakam eserin Türkçe baskı­sın­daki sayfa nu­mara­sını göstermektedir. Tek ra­kamlı refe­rans­lar sade­ce İngi­lizce metnin sayfa numara­sına gönder­me yapmak­tadır. (►) işaretinden sonraki büyük-küçük harflerle dizilmiş keli­meler, ilgili maddenin ya eşanlamlı ya da yakın anlamlı ol­du­ğu madde başlıklarına gönderme yap­maktadır. Bu sözlüğü ekmeği dil aslanının ağzından kapmaya çalışan tüm çevirmenlere, redaktörlere ve edi­törlere ithaf...

Read More