Dünya Çeviri Günü

Posted by on Eylül 30, 2006 in Güncel

Çeviri Derneği‘nin Dünya Çeviri Günü nedeniyle yaptığı bir açıklama, Radikal gazetesinde yayınlandı. Aşağıda bu açıklamayı aktarıyoruz. Çeviri Derneği, geleneksel Onursal Üyelik Ödülü’nü bu yıl çevirmen ve yazar Atila Tolun’a verdi. Aşağıda yer alan resim, bir “Fist”, yani Birinci Uluslararası Çevirmen Grevi (First International Strike of Translators) “hayali” için çizilmiş olan resim. Diller arasına Türkçe’yi Çeviribilim kattı.

fist166.GIF

Atilla Tolun’a ödül

Bugün Dünya Çeviri Günü. Çeviri Derneği, her yıl verdiği ‘Onursal Üyelik Ödülü’ne bu yıl Atila Tolun’u değer gördü. Tolun, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi ile Hacettepe Üniversitesi’nde 30 yılı aşkın öğretim üyeliği süresince çok sayıda çevirmen ve dilci yetiştirmiş, ‘Ahmet Vefik Paşa’nın Moliére Tercümeleri’ gibi incelemelere imza atmış bir isim. Atilla Tolun’un ödülü, bugün (30 Eylül) İstanbul’da düzenlenecek bir törenle kendisine verilecek.

Bir dil, bir meslek

İyi ve doğru çeviri için çalışan 50 ülkedeki çevirmen örgütlerinin uluslararası federasyonu da bu gün için özel bir bildiri yayımladı. Türkiye’den ‘Çeviri Derneği’nin üye olduğu Uluslararası Çevirmenler Federasyonu’nun (FİT/İFT) ‘iyi çevirmen’in niteliklerini belirleyen, ‘çevirinin önemini’ aktaran bildirisini aynen yayımlıyoruz.

Abenaki’den Zulu’ya, dünyada, yaklaşık üçte birinin yazı sistemi bulunan, 6 bin 800 kadar dil biliniyor. Çevirmenlik mesleği de sözlü ya da yazılı çevirmenlik olarak neredeyse dilin kaynağına kadar uzanıyor. Toplumlararası ilişkilerin başlamasıyla, ilk önce sözlü çevirmenlere daha sonra da, pek çok durumda, yazılı çevirmenlere gerek duyulmuştur. Küreselleşmiş bir köye dönüşmüş olan günümüz dünyasında bu dilcilerin hizmetlerinden nasıl vazgeçebilir?
Dilciler yaşamın tüm alanlarında temel bir işlev yüklenmişlerdir.
İster ticaret, diplomasi, uluslararası işbirliği söz konusu olsun, ister bilim, eğitim, yazılı ya da sözlü kültürün pek çok yönü hatta küreselleşme, bütün bu insansal etkinlikler uzmanların dokunuşlarını gerekli kılarlar. Dilciler olmasaydı bütün bunlar nasıl gerçekleşebilirdi?
Ancak, dil alanında çalışanlar profesyoneller olarak kabul ediliyorlar mı? Genelde, iki dil bilen birinin başarılı bir biçimde sözlü ya da yazılı çeviri yapabileceği varsayılmakta. Oysa bu gerçekten uzak bir kanıdır. İki dil bilen insanlar sözcükleri çevirebilseler bile, genelde bildiriyi çeviri kokmadan bütünüyle aktarmakta yetersiz kalırlar.
Sözlü ve yazılı çevirmenler iletişimi kolaylaştırırlar. Onların görevleri yeryüzünde var olan çok sayıdaki dili konuşanların rahatça karşılıklı anlaşmalarını sağlamaktır. Onlar, tümüyle egemen olamadıkları bir dili başarısızca anlama çabasına girişen taraflar arasında gerekli iletişimi etkili bir biçimde kurarak iki tarafa da eşit koşullar sağlarlar.
Söz konusu olan diller hangileri olursa olsun, dilciler her zaman aynı sorumlulukları yükümlenirler.
Bu nedenle, işverenler sözlü ya da yazılı çevirmenlerin aşağıdaki nitelikleri edinmiş olmalarını beklerler:
* İki dile, bildiriyi tüm ayrıntılarıyla aktarmalarını sağlayacak derecede egemen olmaları.
* Kendilerine verilen metni, anlaşılması kolay özgün bir metin sanılmasını sağlayacak biçimde, iyi algılama ve aktarma yeteneğine sahip olmaları.
* Verilen işin en iyi biçimde, zamanında ve hak edilen bir ücretle yapılmasından mutluluk duymaları.
* Uzmanlık alanları dışında kalan konularda bilerek iş almayacak, gizlilik dereceli olduklarında bilgileri dışarı sızdırmayacak düzeyde meslekleriyle ilgili yükümlülüklerin bilincinde olmaları.
* Gerekli normlara saygı göstererek, ilgi alanlarına giren dillerin ve alanların gelişimlerini izleyerek kendilerini sürekli geliştirmeleri ve daha verimli olma çabası göstermeleri.
* Doğru aktarım ilkesinin önemini kavramış olarak, zorunlu durumların söz konusu olabileceğini düşünerek, kendilerini uzmanı olmadıkları alanlarda da araştırmalar yapma zorunda hissetmeleri.
* Kendilerini sürekli olarak öğrenmeye ve geliştirmeye yöneltecek bilince ulaşmış olarak bilgilerinin sınırlarının bilincinde olmaları.
Uluslararası Çevirmenler Federasyonu, dikkatleri profesyonel dilsel çalışmanın niteliği üzerine çekmek amacıyla 2006 Dünya Çeviri Günü’nü Birçok dil Bir meslek izleği çevresinde gerçekleştirmektedir.
Yazılı ve sözlü çevirmenlik iyi yapılmayı hak eden önemli etkinliklerdir. Bir profesyonelin hizmetine başvurularak, hangi dilde olursa olsun, bildirinin eksiksiz aktarımı sağlanır.

Leave a Comment

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir