Bülent Ecevit (1925-2006)
Kültür ve politika dünyasının seçkin kişilerinden biri olan Bülent Ecevit hayata gözlerini yumdu. Ecevit, aynı zamanda şair ve çevirmendi.
1944 yılında Robert Kolej’den mezun olan Ecevit, aynı yıl Basın-Yayın Genel Müdürlüğü’nde İngilizce çevirmeni olarak çalışmaya başladı. 1946 yılında İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü’ndeki eğitimi yarıda bıraktı ve Londra Basın Ataşeliği’ne katip olarak gitti. Burada Bengalce ve Sanskritçe öğrendi. Hint edebiyatından çeviriler yapmaya Robert Kolej’de okuduğu yıllarda başlamıştı. Rabindranath Tagore’dan Gitanjalı (1941), Avare Kuşlar (1943), T.S. Eliot’tan Kokteyl Parti (1963) başlıca çevirileri arasındadır.
Can Dündar, Ecevit’in çevirmenliğe başlama hikayesini anlatıyor:
“Bülent Ecevit, büyük Hint şairi Rabindranath Tagore’la 15 yaşında tanıştı. Savaş yıllarıydı. Bir gün eve geldiğinde babası Fahri Bey’in Bahçıvan adlı bir şiir kitabı okuduğunu gördü. İbrahim Hoye tarafından çevrilen kitabı babasının önerisiyle okudu. Sayfaları çevirdikçe Bengal dilinde yazan bu Hintli şairin sözcüklerinin ruhuna işlediğini fark etti.
Ardından aynı şairin Sebati Ataman’ın çevirdiği Postane adlı piyesini okudu. Çok etkilendi. Hint felsefesi ve Hint edebiyatının tadına varmaya başlamıştı.
Robert Koleji’ne başladığı yıl, Tagore’un 1910’da yazdığı ve 1913’te Nobel Edebiyat Ödülü aldığı destanı Gitanjali‘yi keşfetti. İngilizcesini okurken çevirme isteği uyandı içinde… Ancak şiirin, nesre dönüştüğünde büyüsünden bir şeyler kaybettiğini düşünüyordu. O yüzden çeviriye girişirken bunu doğrudan doğruya şiir diliyle aktarmayı arzuladı. Henüz 16 yaşındayken çevirdiği bu kitapta yer alan dizeler, onu ömrü boyunca etkisi altında tutacaktı:Duam budur
Fikrin korkusuz olduğu ve başın dik tutulduğu yerde
Bilginin serbest olduğu ve dünyanın özel duvarlarla dar bölmelere ayrılmadığı yerde
Sözcüklerin, doğruluğun derinliğinden meydana çıktığı yerde
Berrak aklın nehrinin, ölmüş adetlerin hazin çölünde yolunu kaybetmediği yerde
Zekanın sürekli olarak genişleyen fikir ve fiile senin tarafından sevk edildiği yerde
Tanrım, sen benim memleketimi, işte bu özgürlük cennetinde uyandır
Benim sana duam budur
Allah’ım, bana sevinçlerimi ve üzüntülerimi kolayca kaldırabilecek gücü ver
Bana fikre saygısızlık etmeyecek ve küstah kudretin önünde diz çökmeyecek gücü ver
Bana başımı her günkü değersiz şeylerin üzerinde tutacak gücü ver“
(Can Dündar: http://www.candundar.com.tr/index.php?Did=2320)
