Türkiye Konferans Tercümanları Derneği: “Sertifika Kurslarına Dikkat”

Posted by on Mart 13, 2013 in Duyuru, Güncel

Türkiye Konferans Tercümanları Derneği bir basın açıklaması yayınladı:

“Geçtiğimiz günlerde Türkiye’de faaliyet gösteren çeviri derneklerinden birinin websitesinde “simultane, ardıl ve yazılı çevirmenlik” sertifika kursları verildiğine dair bir duyuru yayınlandı. Söz konusu duyuruda, 15 gün ve 1 aydan oluşan kurslar yoluyla adaylara, simultane ve\veya ardıl çeviri becerileri kazandırılacağı ifade ediliyor. Türkiye’deki konferans tercümanlığı mesleğini temsil eden yegane meslek örgütü olarak kamuoyunu bilgilendirmeye yönelik bir açıklama yayınlama, konferans tercümanlığı eğitiminin gerektirdiği standartları ve gözetilmesi gereken ilkeleri bir kez daha hatırlatma ihtiyacı hissettik. Bu açıklamanın yalnızca mesleği icra eden profesyoneller ve Türkiye’nin saygın üniversitelerinde konferans tercümanlığı eğitimi veren öğretim görevlilerinin hakkını teslim etmek bakımından değil aynı zamanda bu mesleğe adım atmak isteyen genç nesilleri doğru yönlendirmek bakımından da son derece önemli olduğunu düşünüyoruz.

Konferans çevirmenliği eğitimine ilişkin standartlar çok açıktır ve dünyada bu konuda uzmanlaşmış uluslararası örgütler tarafından kabul edilmiştir. Bu alanda Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler, Avrupa Konseyi, NATO, Alman ve Amerikan Dışişleri Bakanlıkları gibi sözlü çeviri müdürlükleri ve genel müdürlükleri bulunan kurumların başkanlarının (Heads of INTerpreting Services – HINTS) imzaladığı bir ortak belge dahi vardır. Standartları saptayan kurumların başında, oluşturduğu ilkeler gerek Avrupa Birliği, gerekse diğer uluslararası örgütler tarafından desteklenen AIIC, yani Uluslararası Konferans Tercümanları Derneği gelmektedir.

AIIC aynı zamanda konferans tercümanlığı eğitimi dendiğinde oluşturdukları standartlar yoluyla bize kaynak teşkil edebilecek iki temel kurumdan biridir; 100’den fazla ülkede 3000’den fazla üyesiyle dünya çapında konferans tercümanlarını temsil eder (www.aiic.net). Diğer kuruluş ise, aynı zamanda Avrupa Birliği’nin ilgili birimleriyle eşgüdümlü olarak faaliyet gösteren Avrupa Konferans Çevirmenliği Yüksek Lisans Konsorsiyumu’dur ve bu mesleğin eğitiminin yüksek lisans düzeyinde hangi ölçütlere dayalı olarak verilmesi gerektiğini saptamıştır (www.emcinterpreting.org). Derneğimiz bu iki kurumun belirlediği standartlar ve tavsiyeler ışığında eğitim ilkelerini düzenlemiştir (www.tktd.org). Konferans tercümanlığı eğitimi, aşağıda sadece kısa bir özeti sunulan bu standartlara göre verilmelidir.

1- Konferans tercümanlığı eğitimi yalnızca profesyonel bir jürinin gözetiminde düzenlenecek yetenek\yatkınlık sınavını geçen adaylara verilir. Söz konusu sınav hem lisans hem de yüksek lisans seviyesinde konferans tercümanı olarak yetiştirilecek öğrencilerin belirlenmesine yöneliktir. Sınavda adayın eğitim almak istediği dillere hakimiyeti ve sözlü çeviriye yatkınlığı kadar iletişim becerileri, ifade yeteneği, uluslararası ilişkiler, ekonomi gibi alanlardaki bilgi birikimi de değerlendirme ölçütleri arasında yer alır. Öğrencilerin dil sınıflandırması da bu sınavın sonucunda ve uluslararası ölçütler temel alınarak yapılır.

2- Yatkınlık sınavını geçerek konferans tercümanlığı eğitimi almaya hak kazanmış olan her bir öğrencinin en az 400 saat uygulamalı ardıl ve eşzamanlı (simültane) çeviri eğitimi alması gerekir. Grup çalışmaları ve kişisel gelişime yönelik alıştırmalar da eklendiğinde bu sürenin en az 800 saate ulaşması beklenir.

3- Bu eğitimi verecek olan kişilerin profesyonel konferans çevirmeni olmalarının yanı sıra bu alanda eğitici eğitimi almış olmaları tercih edilir. Yüksek lisans düzeyinde eğitim verecek olan çevirmenlerin ise çalışma dilleri TKTD, AIIC ya da uluslararası bir kurum tarafından onaylanmış, en az beş yıl mesleki deneyim sahibi profesyonel konferans çevirmenleri olmaları gerekir.

4- Konferans çevirmenliği eğitimi verecek kurumlarda bu eğitime uygun eşzamanlı çeviri laboratuvarı ve altyapısı bulunması şarttır. Bu konuda teknik standartlar yol gösterici olmalıdır (TS ISO 2603 ve TS ISO 4043).

5- Eğitim programını ancak mesleği icra edecek seviyeye gelmiş olan öğrenciler tamamlar. Bunu ölçmek için yapılacak sınavlarda nihai kararı programda ders veren ve dışarıdan davet edilen profesyonel konferans çevirmenleri verir. AIIC ve EMCI ilkelerine uygun olarak eğitim verdikleri için AB’nin Mükemmeliyet Merkezi olarak tanıdığı Boğaziçi Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi gibi kurumlarda nihai sınavı değerlendirecek olan jüride AB kurumlarından ya da uluslararası bir kuruluştan da temsilci bulunur.

Ülkemizde, yukarıda kaba hatlarıyla özetlemeye çalıştığımız konferans tercümanlığı eğitimi standartlarını karşılayan herhangi bir sertifika programı ya da kurs bulunmamaktadır. Şu an itibariyle bu eğitim sadece belli başlı üniversiteler tarafından yatkınlık sınavını geçebilmiş öğrencilere yönelik olarak lisans ya da yüksek lisans düzeyinde verilmektedir. Konferans tercümanlığı bir kaç haftalık ya da aylık kurslarla edinilebilecek bir beceri ya da meslek değildir. Bu yöndeki ticari girişimler, bu mesleğe adım atmak isteyen adaylar açısından maalesef yanıltıcıdır; üstelik gerek yukarıda ismi geçen uluslararası kurumlar gerekse ülkemizde konferans tercümanlığı mesleğini temsil eden yegane örgüt olarak TKTD nezdinde herhangi bir geçerlilikleri yoktur.

Konferans tercümanı olmak isteyen adayların eğitim ilkeleri ile ilgili daha da ayrıntılı bilgiye ulaşmak için başvurabilecekleri adresler aşağıda sıralanmıştır:

http://aiic.net/page/60

http://www.emcinterpreting.org/index.php

http://tktd.org/wp/?page_id=688