Türkiye’de Klasik Çevirileri: Nasıl Başladık, Neredeyiz?

Posted by on Şubat 14, 2008 in Etkinlik

Çevbir, 19 Şubat 2008, Salı günü yeni bir toplantı gerçekleştiriyor. “Türkiye’de Klasik Çevirileri: Nasıl Başladık, Neredeyiz?” başlığını taşıyan bu toplantıda klasik eserler ve klasik çevirileri ele alınacak.

“Klasikler” iki yüzyılı aşkın bir süredir gündemimizde ama son yirmi yılda M.E.B.’nın yayıncılık alanından çekilmesi ve ilk ve ortaöğretim için “100 Temel Eser” belirlemesinin ardından, planlı ve plansız çok sayıda yayınevi klasik eser yayınını özel bir uğraş alanı olarak belirledi. Bu süreçte, birçok eski çevirinin intihalinin, yani çalıntı kopyasının ortaya çıktığı görüldü; birçok eserin okunması güç çevirilerle yayınlandığı, çoğunun denetimsizce kısaltıldığı, bazen ideolojik uyarlamalardan geçtiği görüldü. Gazeteler bile promosyon kapsamında klasik eser yayıncılığına girdi ve yayıncılık tarihinde belki ilk kez, yayınevlerinin “100 Temel Eser kutuları” hazırladığı görüldü.

Edebiyat eleştirmeni ve yayımcı Semih Gümüş, yazar ve editör İshak Reyna, sosyolog Yücel Bulut ve çeviribilimci Ayşe Banu Karadağ, “Türkiye’de Klasik Çevirileri: Nasıl Başladık, Neredeyiz?” başlıklı toplantımızda, klasik eser çevirilerinin bu sürecini değerlendirecekler. Hangi eserler klasiktir, klasik neye yarar, nasıl seçilir, editörlüğü nasıl yapılır, doğu ve batı klasikleri arasındaki farklar nelerdir, klasikler bir kültürün belirleyici öğesi olabilir mi, eğitimdeki yerleri nedir… ve en önemlisi: klasik çevirisi nasıl yapılır? Klasik eser yayıncılığının amaçlarıyla sonuçları birbiriyle örtüşüyor mu?

Semih Gümüş: Edebiyat eleştirmenliği alanında Vüsat O Bener: Kara Anlatı Yazarı (1994; 2000), Başkaldırı ve Roman (1996; 1997 – Cevdet Kudret Eleştiri Ödülü), Adalet Ağaoğlu’nun Romancılığı (2000) gibi çalışmaları bulunan Gümüş, birçok öykü derlemesi de hazırladı. 1981-85 yılları arasında Yarın dergisinin, 1995-2005 yılları arasında Adam Öykü dergisinin yayın yönetmenliğini yaptı. 2006’dan bu yana Notos Öykü adlı derginin ve Notos Kitap adlı yayınevinin yayın yönetmenliğini yapmaktadır.

İshak Reyna: Mahşerin Dört Atlısı (1993), Alfabetika (1998), Dokuzdan Sıfıra (1999) adlı kitapların yanı sıra çeşitli öykü derlemelerine de imza atmış olan Reyna, 1987 yılından itibaren çeşitli yayınevlerinde editörlük yaptı. 1999 yılında Kaf Yayınevi’ni kurdu. Yapı- Kredi Yayınları’nda uzun süre editörlük çalışmasının ardından, 2006 yılında İş Bankası, “Hasan Ali Yücel Klasikleri” dizisinin editörlüğünü yaptı. Bilgi Üniversitesi’nde karşılaştırmalı edebiyat kürsüsünde ders vermektedir.

Yücel Bulut: 2002 yılında Oryantalizmin Eleştirel Kısa Tarihi (2002; 2004) adlı çalışmayı yayınlayan sosyolog Yücel Bulut, çalışmalarını ağırlıkla oryantalizmin çeşitli kültürel görünümleri üzerine yoğunlaştırdı. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce ansiklopedisinin İslamcılık (2004) adlı cildinin “İslamcılık, Tercüme Faaliyetleri ve Yerlilik” başlıklı maddesini kaleme aldı. 2004 yılında Bilim ve Sanat Vakfı’nın düzenlediği, Klasiği Yeniden Düşünmek Sempozyumu’nda “Türk Hümanizması/Rönesansı Fikri: Hasan Ali Yücel ve Klasikleri Tercüme Faaliyetleri” sempozyumunda başlıklı sunumu yaptı. Çalışmalarını İstanbul Üniversitesi sosyoloji kürsüsünde sürdürmektedir.

Ayşe Banu Karadağ: 1997 yılında, Boğaziçi Üniversitesi, Çeviribilim bölümünde “Şiir Çevirisinde Olmazlıktan Olabilirliğe: Çeviri Eleştirisi İçin Yeni Bir Bakış Açısı” başlıklı yüksek lisans tezini savunan Karadağ, 2000 yılında “Edebiyat ve Kültür Dizgesini Şekillendirmede ‘İdeolojik’ Açıdan Çevirinin ve Çevirmenin Rolü” başlıklı doktora tezini İstanbul Üniversitesi Amerikan Kültürü ve Edebiyatı bölümünde tamamladı. 2006 yılından bu yana Yıldız Teknik Üniversitesi, Batı Dilleri ve Edebiyatları bölümünde çalışmalarını sürdüren Karadağ, çeşitli çevirilerinin yanı sıra, ayrıca Sel Yayınevi’nin çeviribilim dizisinin kurucu editörlüğünü yapmıştır.

Tarih: 19 Şubat 2008 Salı

Saat: 18:00 – 20:00

Yer: Can Kitabevi Söyleşi Salonu

Adres: Yeni Çarşı Sk. No.22 Galatasaray / İST

Sonraki Toplantı:

Mart ayının ilk haftasında Halit Kıvanç, Zeynep Akkuş ve Fatih Okta’nın katılımıyla bir “Çizgi Roman Çevirileri” toplantısı gerçekleştirilecek.